Wat ik uit honderden kilometers fietsen geleerd heb: Vlaanderen fietsland in 6 étappes12 mei, 2016 Lees voor
Björn Rzoska was de voorbije maanden proefkonijn voor het gebruik van een snelle elektrisch fiets voor woon-werkverkeer. Hij beleefde heel wat avonturen tijdens zijn fietstochten. Zijn conclusie: er zit heel veel potentieel in de snelle elektrische fietsen. Maar mobiliteitsminister Ben Weyts (N-VA) moet wel een pak obstakels uit de weg helpen.

Björn RzoskaVlaams parlementslid - fractieleider
Normal
0
21
false
false
false
NL-BE
X-NONE
X-NONE
DefSemiHidden="false" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="371">
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 2"/>
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 3"/>
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 4"/>
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 5"/>
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 6"/>
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 7"/>
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 8"/>
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="heading 9"/>
Name="index 1"/>
Name="index 2"/>
Name="index 3"/>
Name="index 4"/>
Name="index 5"/>
Name="index 6"/>
Name="index 7"/>
Name="index 8"/>
Name="index 9"/>
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 1"/>
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 2"/>
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 3"/>
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 4"/>
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 5"/>
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 6"/>
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 7"/>
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 8"/>
UnhideWhenUsed="true" Name="toc 9"/>
Name="Normal Indent"/>
Name="footnote text"/>
Name="annotation text"/>
Name="header"/>
Name="footer"/>
Name="index heading"/>
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="caption"/>
Name="table of figures"/>
Name="envelope address"/>
Name="envelope return"/>
Name="footnote reference"/>
Name="annotation reference"/>
Name="line number"/>
Name="page number"/>
Name="endnote reference"/>
Name="endnote text"/>
Name="table of authorities"/>
Name="macro"/>
Name="toa heading"/>
Name="List"/>
Name="List Bullet"/>
Name="List Number"/>
Name="List 2"/>
Name="List 3"/>
Name="List 4"/>
Name="List 5"/>
Name="List Bullet 2"/>
Name="List Bullet 3"/>
Name="List Bullet 4"/>
Name="List Bullet 5"/>
Name="List Number 2"/>
Name="List Number 3"/>
Name="List Number 4"/>
Name="List Number 5"/>
Name="Closing"/>
Name="Signature"/>
UnhideWhenUsed="true" Name="Default Paragraph Font"/>
Name="Body Text"/>
Name="Body Text Indent"/>
Name="List Continue"/>
Name="List Continue 2"/>
Name="List Continue 3"/>
Name="List Continue 4"/>
Name="List Continue 5"/>
Name="Message Header"/>
Name="Salutation"/>
Name="Date"/>
Name="Body Text First Indent"/>
Name="Body Text First Indent 2"/>
Name="Note Heading"/>
Name="Body Text 2"/>
Name="Body Text 3"/>
Name="Body Text Indent 2"/>
Name="Body Text Indent 3"/>
Name="Block Text"/>
Name="Hyperlink"/>
Name="FollowedHyperlink"/>
Name="Document Map"/>
Name="Plain Text"/>
Name="E-mail Signature"/>
Name="HTML Top of Form"/>
Name="HTML Bottom of Form"/>
Name="Normal (Web)"/>
Name="HTML Acronym"/>
Name="HTML Address"/>
Name="HTML Cite"/>
Name="HTML Code"/>
Name="HTML Definition"/>
Name="HTML Keyboard"/>
Name="HTML Preformatted"/>
Name="HTML Sample"/>
Name="HTML Typewriter"/>
Name="HTML Variable"/>
Name="Normal Table"/>
Name="annotation subject"/>
Name="No List"/>
Name="Outline List 1"/>
Name="Outline List 2"/>
Name="Outline List 3"/>
Name="Table Simple 1"/>
Name="Table Simple 2"/>
Name="Table Simple 3"/>
Name="Table Classic 1"/>
Name="Table Classic 2"/>
Name="Table Classic 3"/>
Name="Table Classic 4"/>
Name="Table Colorful 1"/>
Name="Table Colorful 2"/>
Name="Table Colorful 3"/>
Name="Table Columns 1"/>
Name="Table Columns 2"/>
Name="Table Columns 3"/>
Name="Table Columns 4"/>
Name="Table Columns 5"/>
Name="Table Grid 1"/>
Name="Table Grid 2"/>
Name="Table Grid 3"/>
Name="Table Grid 4"/>
Name="Table Grid 5"/>
Name="Table Grid 6"/>
Name="Table Grid 7"/>
Name="Table Grid 8"/>
Name="Table List 1"/>
Name="Table List 2"/>
Name="Table List 3"/>
Name="Table List 4"/>
Name="Table List 5"/>
Name="Table List 6"/>
Name="Table List 7"/>
Name="Table List 8"/>
Name="Table 3D effects 1"/>
Name="Table 3D effects 2"/>
Name="Table 3D effects 3"/>
Name="Table Contemporary"/>
Name="Table Elegant"/>
Name="Table Professional"/>
Name="Table Subtle 1"/>
Name="Table Subtle 2"/>
Name="Table Web 1"/>
Name="Table Web 2"/>
Name="Table Web 3"/>
Name="Balloon Text"/>
Name="Table Theme"/>
Name="List Paragraph"/>
Name="Intense Quote"/>
Name="Subtle Emphasis"/>
Name="Intense Emphasis"/>
Name="Subtle Reference"/>
Name="Intense Reference"/>
UnhideWhenUsed="true" Name="Bibliography"/>
UnhideWhenUsed="true" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
Name="Grid Table 1 Light Accent 1"/>
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 1"/>
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 1"/>
Name="Grid Table 1 Light Accent 2"/>
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 2"/>
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 2"/>
Name="Grid Table 1 Light Accent 3"/>
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 3"/>
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 3"/>
Name="Grid Table 1 Light Accent 4"/>
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 4"/>
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 4"/>
Name="Grid Table 1 Light Accent 5"/>
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 5"/>
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 5"/>
Name="Grid Table 1 Light Accent 6"/>
Name="Grid Table 6 Colorful Accent 6"/>
Name="Grid Table 7 Colorful Accent 6"/>
Name="List Table 1 Light Accent 1"/>
Name="List Table 6 Colorful Accent 1"/>
Name="List Table 7 Colorful Accent 1"/>
Name="List Table 1 Light Accent 2"/>
Name="List Table 6 Colorful Accent 2"/>
Name="List Table 7 Colorful Accent 2"/>
Name="List Table 1 Light Accent 3"/>
Name="List Table 6 Colorful Accent 3"/>
Name="List Table 7 Colorful Accent 3"/>
Name="List Table 1 Light Accent 4"/>
Name="List Table 6 Colorful Accent 4"/>
Name="List Table 7 Colorful Accent 4"/>
Name="List Table 1 Light Accent 5"/>
Name="List Table 6 Colorful Accent 5"/>
Name="List Table 7 Colorful Accent 5"/>
Name="List Table 1 Light Accent 6"/>
Name="List Table 6 Colorful Accent 6"/>
Name="List Table 7 Colorful Accent 6"/>
/* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:Standaardtabel; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:8.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:107%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri",sans-serif; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-fareast-language:EN-US;}
Vlaanderen is één van de mobielste regio’s ter wereld, en toch staan we meer dan ooit stil. Elke werkdag pendelt één vierde van de Nederlanders fietsend naar het werk, terwijl pendelend Vlaanderen steeds vaker en langer achter elkaars bumper aanschuift.
“Tot de jaren ’70 stond het fietsgebruik in Vlaanderen op gelijke hoogte met Nederland. Waar onze noorderburen sindsdien fors investeerden in comfortabele en veilige fietsbanen, hinkte het Vlaamse fietsbeleid jaar na jaar meer achterop. Ja, het kan anders en een pak gezonder”, zegt Björn Rzoska, fractieleider van Groen.
Hij was de voorbije maanden proefkonijn voor het gebruik van een snelle elektrisch fiets voor woon-werkverkeer. Hij beleefde heel wat avonturen tijdens zijn fietstochten. Zijn conclusie: er zit heel veel potentieel in de snelle elektrische fietsen. Maar mobiliteitsminister Ben Weyts (N-VA) moet wel een pak obstakels uit de weg helpen.
De fractieleider van Groen ziet Vlaanderen uitgroeien tot een fietsregio in 6 étappes.
1. Leg jaarlijks 500 km fietspad aan
Als het op fietspaden aankomt, is het hoog tijd om de schop in de grond te steken. De Vlaamse regering moet daarom een rollend driejarenprogramma voorzien waarin de fietsinvesteringen voor de komende 3 jaar worden vastgelegd. De overheid moet fiets-o-strades aanleggen op de meest filegevoelige plekken zoals in Nederland.
In Nederland steeg het gebruik van die fietswegen spectaculair. Fietssnelwegen dienen zo ingericht te worden dat ook snel elektrisch fietsen veilig kan en zonder de andere fietsers te hinderen. Maar ook langs gewestwegen investeren we in de (her)aanleg van fietspaden. Op die werven is minister Weyts al jaren aan het besparen. Nochtans is het vandaag een ware risico-onderneming is om daar te fietsen, zo ondervond ook Björn Rzoska tijdens zijn experiment.
Fietsinvesteringen hebben een positief effect op de verkeersveiligheid: het aantal fietsslachtoffers neemt erdoor sterk af. Vlaanderen haalt de slechtste score van Europa met 9,5 fietsdoden per miljoen inwoners.
2. Vlaams impulsprogramma elektrisch fietsen
Alle specifieke beleidspunten voor meer elektrisch fietsen bundelen we in een Vlaams Impulsprogramma (snel) Elektrisch Fietsen met laadpunten en veilige stallingen
De elektrische fiets boort een heel nieuw potentieel aan voor fietsverplaatsingen en kan een echte game changer zijn. 6% van de Vlaamse fietsers maakt er vandaag gebruik van. 22% van de Vlamingen geeft aan dat ze in de toekomst een elektrische fiets zullen kopen. Mobiel 21 voerde in 2015 een studie uit naar het e-fiets-potentieel . Zij komen tot het besluit dat voor elektrische fietsen nog de grootste winst kan geboekt worden op een afstand van 5 tot 15 kilometer van woning tot werk. Want één derde van de Vlaamse werknemers woont op een afstand van 5 tot 15 kilometer van zijn of haar werkplaats. In die categorie pendelt 75% met de auto en slechts 9,6% met de fiets.
Het Impulsprogramma voorziet middelen omlokale investeringen in laadinfrastructuur en de herinrichting van (fiets)wegen met het oog op (snel) elektrisch fietsen te ondersteunen. Het voorziet in voldoende stallingen voor elektrische fietsen. Elektrische fietsen zijn duur en lopen meer risico om gestolen te worden. Een bewegwijzerd fietsparkeeer-route-systeem kan een grote hulp zijn. Buurtfietsgarages (naar Utrechts model), beveiligde fietsenstallingen of fietsboxen dienen voorzien te worden. Het Vlaams gewest voorziet hiervoor ondersteuning voor de gemeenten.
De aankoopprijs is een grote drempel om over te stappen naar een elektrische fiets. Daarom werkt de Vlaamse Overheid steunmaatregelen uit voor de aankoop of huur van elektrische fietsen.
3. Verdubbel het aantal fietsende werknemers via het Pendelfonds
Het Pendelfonds werd door de Vlaamse Regering in het leven geroepen om bedrijven te ondersteunen om werk te maken van duurzaam woon-werkverkeer. Met het Pendelfonds werden op projectniveau goede resultaten geboekt. Het gebruik van de fiets steeg over alle projecten heen met 6%. Mooi voorbeeld van een effectieve fietsmaatregel binnen het Pendelfonds: Duvel-Moortgat. Werknemers die 60% van hun woon-werkverkeer met de fiets afleggen, krijgen een bedrijfsfiets. Het fietsgebruik steeg hierdoor van 19% naar 38%: een verdubbeling!
De impact van het Pendelfonds wordt aanzienlijk vergroot door terug te gaan naar een tweejaarlijkse oproep en het budget van de beginjaren (2007-2008): gemiddeld 7,6 miljoen euro toegekende subsidie per jaar. Hiermee kunnen 5 tot 7 keer meer werknemers bereikt worden. Daarnaast moeten de criteria van het Pendelfonds zo aangepast worden dat fietsprojecten in de afweging zwaarder doorwegen dan andere projecten. Bovendien moet voor bedrijven onder de 250 werknemers voor fietsprojecten niet de 50-50 maar 60-40 subsidieregel (overheid-bedrijf) gelden, dit om ook kleine KMO’s te bereiken.
Onder fietsprojecten verstaan we: het beschikbaar stellen van (elektrische) bedrijfsfietsen, voorzien van grote en veilige fietsenstallingen, fietsonderhoud, opfrisruimte (douches, kleedkamers, lockers), laadpunten voor elektrische fietsen en sensibiliseringsacties.
4. Geef fietsers voorrang
Nu liggen de fiets-o-strades bezaaid met kruisingen die het snelle fietsverkeer stremmen. Nieuwe fietssnelwegen moeten zoveel mogelijk conflictvrij gemaakt worden naar Nederlands model. Door het aantal kruisingen te beperken, gebruik te maken van verkeerslichtenbeïnvloeding of ongelijkgrondse kruisingen en de weginrichting zo aan te passen dat fietsers voorrang hebben op kruisingen kunnen fietssnelwegen hun naam waardig maken.
5. Verhoog het budget voor fietsers
Groen pleit voor het verhogen van de fietsinvesteringen met 40 miljoen per jaar.
Die extra middelen dienen om belangrijke assen in het woon-werkverkeer aan te pakken: een Fiets-GEN rond Brussel, Antwerpen en Gent. De helft van het bijkomende budget gaat naar een versnelde realisatie van het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk. Een kwart van de middelen wordt voorzien voor de realisatie van fietssnelwegen rond de overige centrumsteden, met bijzondere aandacht voor de fietssnelwegen rond de stad (bijvoorbeeld waar een ringweg moet overbrugd worden).
Minister Weyts maakt zich sterk dat hij ondanks de “budgettair barre tijden” naar een investeringsbudget van 100 miljoen euro per jaar zal gaan tegen het einde van de legislatuur. Dat is het bedrag dat jaarlijks geïnvesteerd werd in fietsinfrastructuur tijdens de vorige legislatuur en waar door de minister tijdens de eerste jaren van zijn legislatuur werd op beknibbeld. Het contrast met de budgetten voor grote infrastructuurwerken (Oosterweel, Ring van Brussel) is groot. Nochtans betalen fietsinvesteringen zichzelf meer dan terug. Elke euro die geïnvesteerd wordt in een fietsprogramma brengt 8 tot 19 euro op.
6. Fiets als norm voor snelheidsbegrenzing
Het snelheidsregime op zowel gemeente- als gewestwegen kan best (zoals de Fietsersbond vraagt) rekening houden met de aanwezigheid of kwaliteit van fietspaden op die wegen (het 30/50/70-principe)
· Op wegen zonder fietspaden is 30 km/u toegelaten
· Op wegen met een verhoogd aanliggend fietspad is 50 km/u toegelaten
· Enkel op wegen met een vrijliggend en conform fietspad is 70 km/u toegelaten.
Wat is het voordeel voor u?
- Boost voor je gezondheid
Fietsen zet je lichaam dagelijks in beweging en is dus een rechtstreekse boost voor je gezondheid. Sommige dokters schrijven het zelfs voor aan hun patiënten. Fietsen kan de levensverwachting tot 2,5 jaar verlengen. Regelmatig fietsen vermindert het risico op hart- en vaataandoeningen, obesitas en diabetes. Tijdens zijn fietsexperiment verloor Björn 2 kg lichaamsgewicht.
De positieve gezondheidsimpact van fietsen op de maatschappij door een hogere levensverwachting en een lager ziektecijfer werd becijferd op 0,741 euro per km. Voor de gemiddelde woon-werkafstand van 17 km komt dat op jaarbasis op 6425 euro. In het Transport Action Plan van Londen, dat niet voor niets de passende titel meekreeg ‘Improving the Health for Londoners’, wordt sterk de kaart getrokken van stappen en fietsen, meer fysieke activiteit, en wordt aangetoond dat dit de belangrijkste factor is om de gezondheid van de Londenaars te verbeteren.
De overstap van de fiets naar de auto is niet alleen goed voor het klimaat maar ook op de volksgezondheid in het algemeen, onder meer door de vermindering van lawaaioverlast en de verbetering van de luchtkwaliteit.
- Bespaar op je jaarlijkse vervoerskosten
Iemand die voor verplaatsingen tussen woon-en werkplaats van de auto naar de fiets overschakelt, zal dit onmiddellijk in zijn portemonnee voelen. Björn legde meer dan 2000 km met de fiets af en spaarde zo enkele honderden euro’s op een treinabonnement of brandstof. Voor een gemiddeld woon-werktraject van 17 km (gemiddelde in Vlaanderen) kan je zelfs tot de helft op je jaarlijkse brandstofkosten besparen door over te stappen van de auto naar de fiets.
- Fiets de file voorbij en je bent sneller dan met de auto
Met de fiets ben je vaak sneller op je bestemming dan met de auto, vooral tijdens de spits. Je ontsnapt aan files en de zoektocht naar een parkeerplaats. Uit een enquête bij 369 e-fietspendelaars in Vlaanderen bleek dat één vierde van de voormalige autopendelaars met de e-fiets even snel (9%) of zelfs sneller (16%) op zijn bestemming aankwam dan met de wagen. Ook het RouteCoach-project in Leuven toonde aan dat de fiets gemakkelijk sneller is dan de auto voor verplaatsingen tot 12 km. De helft van de woon-werkafstanden in Vlaanderen liggen onder de 12 km.
Björn nam de proef op de som en legde hetzelfde traject af als een autopendelaar (Lokeren-Brussel).
Waarom?
Vlaanderen heeft heel wat te winnen bij een fietsbeleid op Nederlands niveau waar de fiets 25% van het woon-werkverkeer bepaalt, maar levert vandaag te weinig inspanningen om die historische achterstand weg te werken. Met het huidige beleid zal de Vlaamse regering haar belofte niet kunnen waarmaken om tegen 2020 het aandeel van autoverkeer in woon-werkverplaatsingen terug te dringen tot 60% en zal het fietsgebruik tegen 2030 zelfs 1% afnemen, aldus het Federaal Planbureau.
Door tegen 2020 het aantal verplaatsingskilometers per fiets tussen woon- en werkplek op te trekken van 11% naar 25% wil Groen dat Vlaanderen eindelijk komaf maakt met het fileleed en opnieuw een echt fietsland wordt.
Daarom dagen we minister Ben Weyts uit om fors te investeren in een ambitieus en transparant fietsprogramma dat fietsers meer comfort, snelheid en veiligheid biedt en het potentieel van de elektrische fiets als gamechanger ten volle benut.
Daardoor besparen we met zijn allen niet alleen een heel pak CO2, brandstofkosten en doktersbezoeken uit, maar fietsen we in één klap ook die vervelende files voorbij. Bovendien verdient de maatschappij elke geïnvesteerde euro in dit fietsprogramma tot 19 keer terug, terwijl elke kilometer met de auto de samenleving geld en levenskwaliteit kost.
Cijfers
De fiets is een populair vervoersmiddel in Vlaanderen. Toch komt het fietsgebruik niet in de buurt van het autogebruik. Dagelijks leggen Vlamingen:
· 8,5 miljoen kilometer met de fiets af (212 keer rond de aarde)
· 183 miljoen kilometer met de auto af (4590 keer rond de aarde)
In Nederland en Denemarken ligt het fietsgebruik een stuk hoger: er zit dus nog veel groeipotentieel in het fietsgebruik in Vlaanderen. Het autogebruik ligt dan weer 17% lager in Nederland.